U Srbiji su prvi put definisani uslovi i način korišćenja oznake „posno“ na prehrambenim proizvodima, a dopunama Pravilnika o deklarisanju, označavanju i reklamiranju hrane preciznije je određeno i korišćenje oznake koja se odnosi na hranu bez glutena.
Novinama u dopunama tog Pravilnika otklonjene su mnoge nedoumice oko navođenja oznake „posno“, kažu za Tanjug u Ministarstvu poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede.
Precizirano je da oznaka „posno“ može da se navodi samo na hrani koja nije poreklom od toplokrvnih životinja, niti je u bilo kojoj fazi njene proizvodnje i prerade korišćena hrana tog poreklom. Takođe, ta oznaka će moći da se nađe na proizvodima kojima nisu dodati sastojci, uključujući aditive, nosače, arome i enzime, ili pomoćna sredstva u proizvodnji.
To se odnosi i na supstance koje nisu aditivi, ali se upotrebljavaju na isti način i u iste svrhe kao pomoćna sredstva, u prerađenom ili neprerađenom obliku, a koji su poreklom od toplokrvnih životinja.
Dopunama Pravilnika predviđeno je da u komunikaciji trgovaca hranom sa potrošačima oznaka „posno“ spada u deo pružanja dobrovoljnih informacija.
U Ministarstvu napominju da informacije koje se navode na dobrovoljnoj osnovi moraju da budu istinite i precizne, kao i obavezne informacije koje se navode na deklaraciji proizvoda ili se koriste prilikom oglašavanja proizvoda.
Na posnoj hrani mogu se istovremeno navesti reč „posno“ i informacija o mogućem prisustvu sastojaka koji mogu da izazovu alergije ili intolerancije, koji su rezultat unakrsnog kontakta sa sastojcima posne hrane.
Ta mogućnost je regulisana samo u slučaju nenamernog prisustva sastojaka koji su poreklom od toplokrvnih životinja, ali samo ako su preduzete sve mere predostrožnosti u skladu sa dobrom proizvođačkom i higijenskom praksom.
Druga novina koju donose dopune Pravilnika odnosi se definisanje uslova i načina korišćenja izjava koji se odnose na gluten što će, kažu u Ministarstvu, umnogome olakšati kupovinu hrane potrošačima koji su intoleratni, odnosno alergični na gluten.
Tako je oznaku „bez glutena“ dopušteno navesti samo ako je sadržaj glutena u hrani kao gotovom proizvodu manji od 20 miligrama po kilogramu.
Takođe, izjavu „vrlo mali sadržaj glutena“ dopušteno je navesti samo ako hrana, koja se sastoji ili sadrži jedan ili više sastojaka proizvedenih od pšenice, raži, ječma, ovsa ili njihovih ukrštenih, odnosno hibridnih sorti koji su posebno prerađeni s ciljem smanjenja količine glutena, ne sadrži gluten u količini većoj od 100 miligrama po kilogramu u gotovom proizvodu.
Kao u slučaju oznake „posno“, tako i korišćenje oznaka „bez glutena“ ili „vrlo malo glutena“ spada u deo pružanja dobrovoljnih informacija.
Pravilnikom su za svako odstupanje od pravila prilikom korišćenja tih oznaka predviđene kazne prema proizvođaču, odnosno odgovornom subjektu u poslovanju hranom koji tu hranu stavlja u promet.
Novina u dopunama Pravilnika, koji je objavljen u „Službenom glansiku“ 25. septembra, odnosi se i na dalje uskladivanje sa zakonodavstvom EU, odnosno sa Uredbom Evropske unije 2018/775. Ta uredba predviđa da se navodi i zemlja porekla glavnog sastojka hrane ili barem navođenje da se zemlja porekla glavnog sastojka razlikuje od zemlje porekla hrane.