U skladu sa dugogodišnjom tradicijom Udruženje za tehnologiju vode i saniramo inženjerstvo zajedno sa Poslovnim udruženjem vodovoda i kanalizacije Srt Lnstitut za hemiju, tehnologiju i metalurgiju organizuje 41. Međunarodnu konferendju „Otpadne vode, komunalni čvrsti otpad i opasan otpad“.

Osnovni cilj Konferencije je prezentacija i publikovanje rezultata naučnog i stručnog rada.

Konferencija posebnu pažnju obraća na rezultate i domaća i strana iskustva iz oblasti komunalnih i industrijskih otpadnih voda, integrisanom upravljanju otpad m, upravljanju posebnim tokovima otpada i opasnom otpadu.

Redakdoni odbor izražava veliku zahvalnost autorima radova, članovima Redakdonog i Organizadonog odbora, kao i brojnim sponzorima koji su materijalno pomogli održavanje ovog značajnog skupa.

Od izuzetnog značaja za uspeh Konferendje je podrška Ministarsva nauke. Ministarsva životne sredine i prostornog planiranja i Ministarstva poljopnvrede, šumarstva i vodoprivrede — Republičke direkdje za vode.

Posebno se zahvaljujemo Gradskoj opštini Medijana i javnim komunalnim preduzećima „Naissus“ i „Medijana“ u Nišu koji su pomogli i učestvovali u organizadji Konferendje.

Verujemo da će i ova Međunarodna konferencija, koju Udruženje organizuje u saradnji sa Privrednom komorom Srbije, omoguati korisnu diskusiju sa autorima radova i doprineti da se svi učesnici vrate sa skupa obogaćeni novim saznanjima i iskustvima.

Predgovor II

U skladu sa dugogodišnjom tradidjom Udruženje za tehnologiju vode i sanitamo inženjerstvo zajedno sa Poslovnim udruženjem vodovoda i kanalizadje Srbije i Institut za hemiju, tehnologiju i metalurgiju organizuje 41. Međunarodnu konferenciju „Otpadne vode, komunalni čvrsti otpad i opasan otpad“.

Osnovni cilj Konferencije je prezentacija i publikovanje rezultata naučnog i stručnog rada.

Konferencija posebnu pažnju obraća na rezultate i domaća i strana iskustva iz oblasti komunalnih i industrijskih otpadnih voda, integrisanom upravljanju otpadom, upravljanju posebnim tokovima otpada i opasnom otpadu.

Redakdoni odbor izražava veliku zahvalnost autorima radova, članovima Redakdonog i Organizadonog odbora, kao i brojnim sponzorima koji su materijalno pomogli održavanje ovog značajnog skupa.

Od izuzetnog značaja za uspeh Konferendje je podrška Ministarsva nauke, Ministarsva životne sredine i prostornog planiranja i Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede — Republičke direkdje za vode.

Posebno se zahvaljujemo Gradskoj opštini Medijana i javnim komunalnim preduzećima „Naissus“ i „Medijana“ u Nišu koji su pomogli i učestvovali u organizacji Konferendje.

Verujemo da će i ova Međunarodna konferencija, koju Udruženje organizuje u saradnji sa Privrednom komorom Srbije, omogućiti korisnu diskusiju sa autorima radova i doprineti da se svi učesnici vrate sa skupa obogaćeni novim saznanjima i iskustvima.

Sadržaj

1. PREDGOVOR

A. OTPADNE VODE — WASTE WATERS

1. GRANIČNE VREDNOSTI EMISIJE ZAGAĐUJUĆIH MATERIJA U VODE
EMISSION LIMIT VALUES FOR WATER
Božo Dalmacija, Milena Bečelić-Tomin, Zagorka Tamaš

2. PRIMER TRETMANA INDUSTRIJSKIH OTPADNIH VODA
INDUSTRIAL WASTEWATER TREATMENT EXEMPLARY PRESENTED
Norbert Miiller-Blanke

3. PRIMENA INFORMATIČKIH TEHNOLOGIJA U INTEGRALNOJ ZAŠTITI VODNIH RESURSA OD ZAGAĐENJA
APPLICATION OFINFORMATION TECHNOLOGYIN THE INTEGRATED WATER RESOURCES PROTECTION FROM POLLUTION Dragan Milićević, Slobodan Milenković

4. INSTRUMENTI PREDPRISTUPNE POMOĆI EVROPSKE UNIJE U OBLASTIVODA
INSTRUMENT FOR PRE-ACCESSION ASSISTANCEIN THE FIELD OF WATER
Olivera Antić

5. ANALIZA PRITISAKA I UTICAJA — DEO PLANA UPRAVLJANJA SLIVOM REKE KOLUBARE U SKLADU SA OKVIRNOM DIREKTIVOM O VODAMA
IMPACT AND PRESSURE ASSESSMENTPART OF THE KOLUBARA RIVER BASIN MANAGEMENT PLAN ACCORDING TO WATER FRAMEWORK DIRECTIVE
Jovana Rašeta, Nataša Milić

6. UTICAJ KOMUNALNIH OTPADNIH VODA GRADA NIŠA NA KVALITET VODE REKE NIŠAVE
INFLUENCE OF THE COMMUNITY WASTEWATER OF NIS ON THE WATER QUALITY NISAVA RIVER
Ljiljana Stošić, Suzana Milutinović

7. ZAGAĐIVANJE SLIVA TIMOKA OTPADNIM VODAMA IZ NASELJA
POLLUTION OF RIVER TIMOK’S CONFLUENCE BY URBAN WASTE WATER
Snežana Lazarević, Rada Jovanović, Danijela Lukić, Selena Zlatković

8. HIDROLOŠKIINFORMACIONI SISTEM ZA ZAŠTITU VODA ZASNOVAN NA ONTOLOGIJAMA
HYDROLOGICINFORMATION SYSTEM FOR WATER PROTECTION BASED ON ONTOLOGIES
Milan Lj. Gocić, Dejan Vasović

9. PRIMJENA I EFIKASNOST SPECIFIČNIH
BAT-OVA ZA TRETMAN OTPADNE VODEIČVRSTOG (BIO) OTPADA U INDUSTRIJI PROIZVODNJE ČIPSA U BIH
APPLICATION AND EFFICIENCY OF SPECIFIC BATS FOR TREATMENT OF WASTEWATER AND SOLID (BIO) WASTEIN ONE POTATO CHIPS PRODUCTIONINDUSTRYIN B&H
Dragana Selmanagić, Irem Silajdžić

10. KARAKTERISTIKE EFLUENTAIZ PROCESA BOJENJA PAPIRAI MOGUĆNOSTIOBRADE OTPADNE VODE
CHARACTERISTICS OF EFFLUENT FROM DYEING AND PRINTING PROCESSES AND THE POSSIBILITIES FOR THEIR TREATMENT
Vladana Rajaković-Ognjanović, Zorana Naunović, Rada Petrović, Ljubinka Rajaković

11. FIZIČKO-HEMIJSKE KARAKTERISTIKE OTPADNIH VODA GRADA NIŠA: KORELACIONA STATISTIČKA ANALIZA
PHYSICO-CHEMICAL CHARACTERISTICS OF NIS WASTEWATER: CORRELATION STATISTICAL STUDY
Irena Vidović

12. UKUPNI ORGANSKI UGLJENIK KAO PARAMETAR KVALITETA OTPADNE VODE U BEOGRADSKOJ KANALIZACIJI
TOTAL ORGANIC CARBONAS WASTE WATER QUALITY PARAMETER IN BELGRADE SEWERAGE
Branimir Kostić, Vukoman Sekulić, Miljana Joksimović

13. UTICAJ OTPADNIH VODA IZ GLAVNOG KOLEKTORA GRADA RAŠKE NA KVALITET VODE REKE IBRA
THE INFLUENCE OF WASTEWATER FROM THE TOWN RASKA ON WATER QUALITYIN THE RIVERIBAR
Tomić Slavica

14. DESTRUKCIJA TOKSIČNIH ORGANSKIH MATERIJA POMOĆU OKSIDACIJE SA NATKRITIČNOM VODOM
DESTRUCTION OF TOXIC ORGANIC MATERIALS BY SUPERCRITICAL WATER OXIDATION
Nada Babović

15. UTICAJ BIORAZGRADNJE NA EFIKASNOST TRETMANA OTPADNIH VODA
INFLUENCE OF BIODEGRADATION ON THE EFFICIENCY OF WASTEWATER TREATMENT
Milka Vidović, Jelena Krstić, Ivana Trajković, Jelena Momić, Ilija Tomić

16. ANAEROBNI TRETMANI ZA PREČIŠĆAVANJE OTPADNIH VODA
ANAEROBIC WASTEWATER TREATMENT SYSTEMS
Ana Luković, Srđan Glišović, Miomir Stanković

17. MONITORING INDUSTRIJSKIH OTPADNIH VODA BEOGRADSKOG KANALIZACIONOG SISTEMA
MONITORING OFINDUSTRIAL WASTEWATER IN BELGRADE SEWERAGE SYSTEM
Jelena Vukić, Marija Mihajlović, Ivana Vuković

18. NEUTRALIZACIJA OTPADNIH VODA UGLJEN DIOKSIDOM
WASTE WATER NEUTRALIZATION WITH CARBON DIOXIDE
Srđan Krstić, Gordana Odabašić

19. PROJEKAT POSTROJENJA ZA PREČIŠĆAVANJE OTPADNIH VODA INDUSTRIJE MESA CARNEX
WASTE WATER TREATMENT PLANT PROJECT IN MEATINDUSTRY CARNEX
Beata Fridrich

20. ANALIZA RADA POSTROJENJA ZA PREČIŠĆAVANJE OTPADNIH VODA FABRIKE „METALAC“ — ISKUSTVA, PROBLEMI, UNAPREDJENJA
PERFORMANCES OF WASTEWATER TREATMENT PLANTIN METAL INDUSTRY. CASE STUDY: FACTORY „METALAC“
Branislava Jovanović, Vladana Rajaković-Ognjanović,
Ljubinka Rajaković, Olivera Milić

21. KAKO IZBEĆIHEMIJSKI AGRESIVNE SUPSTANCE U OTPADNIM VODAMA NASTALIM U PROIZVODNJI ZLATNOG NAKITA 110
HOW TO AVOID CHEMICAL AGGRESSIVE SUBSTANCES IN WASTEWATERS FROM THE PRODUCTION OF GOLD JEWELRY
Zorica Kovačević, Zoran Karastojković, Radiša Perić

22. INDUSTRIJSKE OTPADNE VODE GRADA LESKOVCA
INDUSTRIAL WASTEWATER OF THE CITY OF LESKOVAC
Ljiljana Ranđelović, Ljiljana Takić, Nenad Zivković

23. EKO-TEHNOLOŠKI POSTUPAK PREČIŠĆAVANJA OTPADNE VODE IZ PROCESA OBRADE METALA
ECO-TECHNOLOGICAL PROCEDURE FOR THE TREATMENT OF WASTEWATER FROM METALWORKING PROCESS
Vesna Lazarević, Ivan Krstić, Vlada Veljković

24. PREČIŠĆAVANJE KOMUNALNIH OTPADNIH VODA SBR TEHNOLOGIJOM
MUNICIPAL WASTEWATER TREATMENT BY SBR TECHNOLOGY
Marija Mihajlović, Vukić Jelena, Ivana Vuković

25. USBF-NAPREDNI POSTUPAK ZA BIOLOŠKI TRETMAN OTPADNIH VODA
USBF — ADVANCED BIOLOGICAL WASTE WATER TREATMENT PROCESS
Stefan Zorko, Goran Branković, Robert Nemec

26. GRADSKE OTPADNE VODE VRANJA, KARAKTERISTIKE I MOGUĆA REŠENJA
WASTEWATER FROM THE TOWN OF VRANJE, CHARACTERISTICS AND POSSIBLE SOLUTIONS
Dragana-Linda Mitić-Stojanović, Violeta Cibulić

27. POSTROJENJE ZA PREČIŠĆAVANJE OTPADNIH VODA MLADENOVCA
THE MLADENOVAC WASTEWATER TREATMANT PLANT
Jadranka Spasić, Zorana Radibratović, Bojan Obušković

28. UKLANJANJE AZOTA PRIMENOM „WETLAND“-A
NITROGEN REMOVAL BY WETLANDS
J. Krstić, J. Momić, M. Vidović, S. Rogan, I. Tomić …

29. PRIMENAINTELIGENTNIH MERNO — INFORMACIONIH SISTEMA U CENIRALIZOVANIM SISTEMIMA TRETMANA OTPADNIH VODA
APPLIANCE OFINTELLIGENTMEASURINGINFORMATION SYSTEMS IN CENIRAL SYSTEMS FOR WASTEWATER TREATMENT
Dejan Vasović, Zoran P. Stajić, Miomir Stanković

30. MODIFIKACIJA PONUĐENOG REŠENJA VALORIZACIJE BIOGASA U CILJU POVEĆANJA EFIKASNOSTI POSTROJENJA
MODIFICATION OF THE PROPOSED SOLUTION CONSIDERING THE VALORIZATION OF THE BIOGAS IN ORDER TO INCREASE PLANT EFFICIENCY
Dušan Vasiljev, Sugar Đerđ, Miloš Borjan, Gordana Gavrilović

31. BIO INDIKATORISKI ZNAČAJ MIKROSKOPSKIH METAZOA BIOAKTIVNOG MULJA
MICROSCOPIC METAZOA AS BIOINDICATORS OF ACTIVATED SLUDGE CONDITIONS
Bojana Burger, Nikica Vujović

32. UTICAJ REKONSTRUISANOG UREĐAJA ZA PREČIŠĆAVANJE OTPADNIH VODA NA KVALITET VODE PRVOG SEKTORA JEZERA PALIĆ
THE RECONSTRUCTED WASTE WATER TREATMENT PLANT AND THE WATER QUALITY OF THE FIRST SECTOR OF PALIĆ LAKE
Olga Lompar, Gordana Gavrilović, Dušan Vasiljev

33. SISTEM ZA PRERADU I PREČIŠĆAVANJE OTPADNIH VODA PARAĆIN
SYSTEM FOR PROCESSING AND WASTEWATER TREATMENT PARAĆIN
Anđela Jović Anđelković, Vera Ivković

34. ENERGETSKA EFIKASNOST U PRERADI OTPADNIH VODA
ENERGY EFFICIENCYIN WASTE WATER TREATMENT
Slobodan Milenković, Dragan Milićević

35. ČISTA TEHNOLOGIJA TERCIJARNE OBRADE MALIH POSTROJENJA ZA PRERADU OTPADNIH VODA
CLEAN TECHNOLOGY TERTIARY TREATMENT FOR SMALL WASTEWATER PROCESSING PLANTS
Svetlana Gašević

36. MONITORING KOMUNALNOG MULJA NA TERITORIJI GRADA KRUŠEVCA
MONITORING OF MUNICIPAL SLUDGEIN THE CITY OF KRUŠEVCA
Miroslav Milosavljević, Jasmina Kitanović

37. KARAKTERISTIKEINDUSTIJKIH OTPADNIH TEČNOSTIKAO USLOV ZA PLANIRANJE SISTEMA ZA PREČIŠĆAVANJE OTPADNIH VODA
THE CHARACTERISTICS OFINDUSTRIAL LIQUID WASTES AND THE CONSEQUENCES FOR PLANNING OF WASTEWATER TREATMENT SYSTEMS
Norbert Muller-Blanke

B. KOMUNALNI ČVRSTI OTPAD — MUNICIPAL SOLID WASTES

1. STANJE I PERSPEKTIVE U UPRAVLJANJU KOMUNALNIM OTPADOM U SRBIJI
STATE AND PERSPECTIVES OF SOLID WASTE MANAGEMENTIN SERBIA
Jasmina Radosavljević

2. REGIONALNE SANITARNE DEPONIJE U SRBIJI
REGIONAL SANITARY LANDFILLS IN SERBIA
Vladimir Pavićević, Radmila Šerović, Milica Sovriić

3. ODREĐIVANJE PARAMETARA ZA PRAĆENJE ZAGAĐENJA SA DIVLJIH I SANITARNIH DEPONIJA KOMUNALNOG OTPADA
KEY ELEMENTS IN MONITORING WILD DUMP AND SANITARY LANDFILLS
Goran Vujić, Maja Đogo, Aleksandar Dvornić, Dejan Ubavin, Zorica Mirosavljević

4. LEGISLATIVA, KORIŠĆENJE I TRETMAN MULJA KOJI NASTAJE KOD PREČIŠĆAVANJA KOMUNALNIH OTPADNIH VODA
LEGISLATION, USE AND TREATMENT OF SLUDGE ARISING IN PURIFICATION OF MUNICIPAL WASTE WATER
Elvira Kariović, Zagorka Tamaš, Srđan Ronćević, Milena Dalmacija, Svetlana Ugarčina Perović

5. PRIKAZ RAZVOJA MODELA RECIKLAŽE ELEKTRONSKOG OTPADA (LCD I CRT MONITORA) SA STANOVIŠTA EKONOMSKE ISPLATIVOSTI
PRESENTATION FROM THE ECONOMIC VIABILITY STANDPOINT OF ELECTRONIC WASTE RECYCLING MODEL DEVELOPMENT (LCD & CRT MONITORS)
Dragoljub Šević, Vladimir Plančak, Stevan Milisavljević

6. INFRASTRUKTURNI PROJEKTI U ZAŠTITI ŽIVOTNE SREDINE
ENVIRONMENTAL INFRASTRUCTURE PROJECTS
Dragana Mehandžić, Ljiljana Veljković, Biljana Jezdić, Vladica Božić, Vladimir Pavićević

7. MOGUĆNOSTI UPRAVLJANJA OTPADOM NA TERITORIJI SRBIJE — PRIMER GRADA NIŠA
WASTE MANAGEMENT POSSIBILITY ON THE TERRITORIES OF SERBIACASE STUDY OF NIS
Gordana Stefanović, Dušan Marković

8. UPRAVLJANJE OTPADOM KAO AKTIVNOST NOVE DIREKTIVE O EMISIJAMA IZ INDUSTRIJSKIH POSTROJENJA (INTEGRISANO SPREČAVANJE I KONIROLA ZAGAĐIVANJA ŽIVOTNE SREDINE)2010/75/EU
WASTE MANAGEMENT AS ACTIVITY OF NEW DIRECTIVE ON INDUSTRIAL EMISSIONS (INTEGRATED PREVENTION AND CONIROL OF POLLUTION) -2Oio/75/EU
Aleksandra Vučinić

9. STRATEGIJA UPRAVLJANJA OTPADOM U JKP BEOGRADSKI VODOVOD I KANALIZACIJA
WASTE MANAGEMENT STRATEGYIN PUC „BELGRADE WATERWORKS AND SEWERAGE“
Ivana Božić, Vladimir Burazor

10. OSVRT NA POLITIKU UPRAVLJANJA OTPADOM I MATERIJALNIM RESURSIMA EU
REVIEW OF EU WASTE AND MATERIAL RESOURCES MANAGEMENT POLICY
Milena Dražić, Zlatko Kuzmanović, Zoran Jakovljev

11. INTEGRISANO UPRAVLJANJE ČVRSTIM OTPADOM — PROCES DONOŠENJA ODLUKE I UČEŠĆE GRAĐANA
INTEGRATED SOLID WASTE MANAGEMENT — DECISSION PROCESS AND CITIZENS PARTICIPATION
Vesna Alivojvodić, Šimon Đarmati

12. UPRAVLJANJE KOMUNALNIM OTPADOM NA PROSTORU ISTOČNOG SARAJEVA
MUNICIPAL WASTE MANAGEMENTIN THE AREA OF EAST SARAJEVO
Slavko Kujundžić

13. PLAN UPRAVLJANJA OTPADOM U JP „ŽELEZNICE SRBIJE“
WASTE MANAGEMENT PLANIN PC „SERBIAN RAILWAYS “
Gorica Aleksić, Miljenko Martić, Duško Bajin, Dragan Savićević,
Zlatko Draško

14. UPRAVLJANJE AMBALAŽNIM OTPADOM U NIŠU
MANAGEMENT OF PACKAGING WASTE IN NIS
Marko Karčeski, Sonja Popović, Sanja Mitić

15. UPRAVLJANJE GRAĐEVINSKIM OTPADOM U CRNOJ GORI
MANAGAMENT OF CONSTRUCTION WASTEIN MONTENEGRO
Igor Jovanović, Goran Sekulić, Darko Vuksanović, Dragan Radonjić

16. RECIKLAŽA DOTRAJALIH PNEUMATIKA U POSTROJENJU ,,ECORECYCLING“ DOO U SIRIGU
RECYCLING OF OLD TIRES AT THE PLANT “ECO-RECYCLING“ DOO IN SIRIG
Marina Mišan, Dragan Savić

17. PLASTIČNE KESE VS. ŽIVOTNA SREDINA
PLASTIC BAGS VS. ENVIRONMENT
Nela Cvetković

18. REŠENJE TEHNOLOŠKE LINIJE ZA SEPARACIJU OTPADA NA PRIMERU GRADA VLASOTINCA
THE SOLUTION OF TECHNOLOGICAL LINES FOR WASTE SEPARATION AT THE EXAMPLE CITY OF VLASOTINCE
Dragoslav Rakić, Miroslav Milovanović, Dušan Jakovljević

19. IZBOR TRETMANA MULJA NASTALOG U POSTUPKU
PREČIŠĆAVANJA VODA U ZAVISNOSTI OD SADRŽAJA TEŠKIH METALA
CHOICE OF SLUDGE TREATMENT FROM WWTP DEPENDENT ON HEAVY METAL CONTENTS
Karabaš S., Marjanović P., Kostić M., Galus Ž

20. MOGUĆNOSTI SANACIJE, REKULTIVACIJE I PROŠIRENJA
POSTOJEĆIH KOMUNALNIH DEPONIJA ČVRSTOG OTPADA (KDČO) U SRBIJI SA POSEBNIM OSVRTOM NA REMEDIJACIJU PODZEMNIH VODA I GEOSREDINE
POSSIBILITIES OF RECOVERY, RECLAMATION AND EXPANSION OF EXISTING MUNICIPAL SOLID WASTE LANDFILLS IN SERBIA WITH A FOCUS ON REMEDIATION OF GROUNDWATER AND THE GEOLOGIC ENVIRONMENT
Milovan Rakijaš

21. ANALIZA SLEGANJA OBJEKTA NA KOMUNALNOJ DEPONIJI
ANALYSIS OF THE SETTLEMENT BUILDING ON THE MUNICIPAL SOLID WASTE
Dragoslav Rakić, Laslo Caki, Biljana Tomašević, Dalibor Novaković.

22. KOMUNALNE DEPONIJE ČVRSTOG OTPADA U SRBIJI ZADNJIH DVADESET GODINA
MUNICIPAL SOLID WASTE LANDFILLS IN SERBIA IN THE LAST 20 YEARS
Milovan Rakijaš

23. KOMUNALNA DEPONIJA ČVRSTOG OTPADA ZA POTREBE GRADA KOSJERIĆA I MOGUĆNOST NJENE SANACIJE
MUNICIPAL SOLID WASTE LANDFILLS FOR THE TOWN OF KOSJERIC AND THE POSSIBILITY OF RECOVERY
Milovan Rakijaš, Marija Đedović

C. OPASAN OTPAD — HAZARDOUS WASTES

1. SOLIDIFIKACIJ A/STABILIZ ACIJ A U TRETM ANU OP ASNOG OTP AD A
SOLIDIFICATION/STABILIZATION AS TREATMENT OF HAZARDOUS WASTE
Milena Dalmacija, Srđan Rončević, Božo Dalmacija, Ljiljana Rajić, Zagorka Tamaš, Elvira Kariović, Miljana Prica

2. ELEKTROKINETIČKA REMEDIJACIJA SEDIMENATA ZAGAĐENIH OLOVOM
ELECTROKINETIC TREATMENTS OF LEAD CONTAMINATED SEDIMENTS
Ljiljana Rajić, Zagorka Tamaš, Božo Dalmacija,
Svetlana Ugarčina Perović, Milena Dalmacija, Malcolm VVatson

3. PILOT PROJEKAT REMEDIJACIJE TOKSIČNOG SEDIMENTA NADELE
PILOT PROJECT OF NADELA TOXIC SEDIMENT REMEDIATION
Olivera Gavrilović, Milena Dalmacija, Božo Dalmacija, Dejan Krčmar, Srđan Rončević

4. PROJEKTOVANJE PROFILA RIZIKA PO ŽIVOTNU SREDINU
DESIGNING ENVIRONMENTAL RISK PROFILES
Zoran Marinković

5. PRIMENA STANDARDA ISO 14001 U UPRAVLJANJU MEDICINSKIM OTPADOM U ZDRAVSTVENOJ USTANOVI
IMPLEMENTATION OFISO 14001 STANDARD IN THE HEALTHCARE WASTE MANAGEMENTIN THE HEALTHCARE INSTITUTION 351 Zvezdan Damnjanović, Milka Popović, Marija Jevtić

6. DEPONIJE TREPČE — MEĐUPRODUKTI METALURGIJE OLOVA KAO OPASAN OTPAD PO ŽIVOTNU SREDINU I ZDRAVLJE LJUDI TREPCA WASTE DEPOSITS — LEAD METALLURGY BYPRODUCTS AS HAZARDOUS WASTE ANDITS IPACT TO THE ENVIRONMENT AND HUMAN HEALTH
Nemanja Barać, Anja Jokić, Aleksandar Ćorac, Predrag Manojlović, Milan Barać

7. UTICAJ TREPČINE FLOTACIJE NA ŽIVOTNU SREDINU LEPOSAVIĆA I OKOLINE
THE IMPACT OF TREPCA CONCENIRATOR TO THE ENVIROONMENT OF LEPOSAVIC REGION
Dragica Jovanović, Ljiljana Biševac

8. DOPRINOS ZAŠTITIŽIVOTNE SREDINE HIGIJENSKOM SANACIJOM ŽIVOTINJSKIH GROBLJA PRIMENOM ENZIMSKO-BAKTERIJSKIH PREPARATA
CONIRIBUTION TO ENVIRONMENTAL PROTECTION BY HYGIENIC SANITATION OF ANIMAL CEMETERY USING ENZIMATICBACTERIAL PREPARATIONS
Branislav Jerinkić

9. FILTARSKI PEPEO IZ TERMOELEKTRANA — STVARANJE, SVOJSTVA I MOGUĆA UPOTREBA
FILTER ASHFROM POWER PLANTS — PRODUCTION, PROPERTIES AND POSSIBLE USE
Milica Sovriić, Tanja Radović, Goran Kaličanin

Primer tretmana industrijskih otpadnih voda

Dr. Norbert Miiller-Blanke
TIA GmbH, Germany, D-23881 Breitenfelde,

Rezime

Ekonomičan tretman industrijskih otpadnih voda je obično kombinacija dva ili više procesa. Veoma je važno izvršiti neutralizaciju i uklanjanje masnoća pre sledećih etapa prečišćavanja ili čak transporta, jer bi inače moglo doći do oštećenja materijala ili procesa.

Predtretman koji se često koristi, je flotacija kojom se masti, ulja i masnoće uklanjaju vazduhom.

Biološki tretman industrijskih otpadnih voda potrebno je da ima posebne postupke zaštite kao što je egalizacija.

Svi postupci dati su na primenu centralnog postrojenja za tretman industrijskih otpadnih voda u Kuvajtu.

Ključne reči: industrijske otpadne vode, flotacija, predtretman, biološki tretman

Industrial wastewater treatment exemplary presented

Abstract

Industrial wastewater treatment in an economic manner mostly is a combination of two or more processes. Very important is the neutralization and fat removal before further steps of treatment or even transportation, othenvise material or processes can be damaged.

A process very often used for pre-treatment is the flotation in which fat, oil and grease is floated by air.

The biological treatment of industrial wastes needs to have some special process design and safety steps like equalization buffers.

All the processes are shown exemplary on the central treatment plant for industrial liquid wastes in Kuwait.

Key words: Industrial wastewater, Flotation, Pre-treatment, Biological treatment

Uvod

Tretman industrijskih otpadnih voda je specifičan za svaku vrstu industrije. Na primeru centralnog postrojenja za tretman industrijskih otpadnih voda različitog porekla izgrađenog u Kuvajtu, prikazana je mogućnost prečišćavanja industrijskih otpadnih voda prvo na posebnim linijama predtretmana, zatim na zajedničkom biološkom prečišćavanju i na kraju, korišćenje prečišćene vode za irigaciju.

Postupci u tretmanu industrijskih otpadnih voda

Moguća su sledeća tri načina za prečišćavanje otpadnih voda koje dolaze iz industrije:

• Predtretiranje na mestu nastajanja, pre nego što se voda transportuje na gradsko postrojenje za biološki tretinan
• Predtretinan ili završni tretman ( obično biološki) na mestu nastajanja pre ispuštanja u vodotoke ili na reciklažu ili na ponovno korišćenje,
• Sakupljanje u cistemu i transport netretirane vode do centralnog postrojenja za prečišćavanje.

Druge opcije su nerazumne i često nelegalne.

Postrojenje za prečišćavanje industrijskih otpadnih voda u Kuvajtu

Prošle godine TIA je izgradila jedno od najvećih i najkompleksnijih postrojenja za tretman industrijskih otpadnih voda. Ovo postrojenje u Kuvajtu je primer spoja različitih postupaka u tretmanu industrijskih otpadnih voda.

Najčešći postupci u tretmanu industrijskih otpadnih voda su:

• Izdvajanje na sitima
• Neutralizacija
• Egalizacija
• Postupd hlađenja/grejanja
• Uklanjanje masnoća
• Flotacija
• Sedimentacija
• Flokulacija
• Taloženje
• Adsorpdja/desorpdja
• Filtracija
• Membranska filtracija
• Reversna osmoza
• Isparavanje
• Spaljivanje
• Anaerobni biološki procesi
• Aerobni biološki procesi

Svi ovi procesi se mogu opisati po svojoj funkciji kao:

• Separadoni procesi − gde se komponente izdvajaju iz otpadne vode, ili
• Transformadoni procesi − gde se komponente transformišu ili konvertuju

Da bi se postiglo efikasno i ekonomično tretiranje otpadnih voda, neophodno je koristiti više od jednog stepena procesa. Ponekad je potrebno kombinovati 5 ili 6 procesa da bi se postigao ekonomični tretman..

Najkompleksnije postrojenje za tretiranje industrijskih otpadnih voda je centralni tretman za industrijske tečne otpade različitog porekla. Jedno od najvećih takvih postrojenja je pušteno u rad prošle godine u Kuvajtu:

Prethodna situacija: otpadne tečnosti svih industrija u Kuvajtu su bile jednostavno ispuštane u pustinju.

Razlog za odluku za izgradnju centralnog postrojenja za tretman otpadnih voda (umesto većeg broja lokalnih postrojenja za prečišćavanje za svaku kompaniju) bio je između ostalog, sledeći:
• Vlada je želela brzo rešenje ove neprijatne situacije.
• Zakoni za regulaciju i kontrolu nisu postojali. Kako se odlučiti za regulativu u kratkom vremenu, kako kontrolisati njihovu primenu?
• Moglo bi se očekivati da će investicija za tretiranje otpadnih voda biti opterećenje za mnoge manje kompanije koje su upravo osnivale u Kuvajtu.

U toku 15 meseci na površini od 250.000 m2 izgrađeno je jedno od najvećih postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u svetu.

U njemu su sadržani svi modemi procesi za tretman industrijskih otpadnih voda − tako da će ono biti primer kako i zašto su ti procesi primenjeni.

Separacija → Sita, ceđenje, filter, membranski hvatači masti, hvatači peska
↓
Energija, hemikalije
↓
Ponovko korišćenje ili na otpad
↓
Procesi u kojima se substance transformišu→Oksidacija zagrevanjem, biološka oksidacija, percipitacija, fokulacija
↓
Transformation + Separation
↓
Energy. Chemicals
↓
In biochemical processes recycling as Return Sludge

Prvi korak − za sva centralna postrojenja izgrađena za prečišćavanje otpadnih voda različitog porekla − je kako odgovarajuće izvršiti razdvajanje dotoka vode na linije tretmana, naravno u skladu sa ekonomijom.

• PREDTRETMAN LINIJA
• Separacija tečnog otpada
• Sadržaj teških metala?
• Sadržaj fog iz prehrambene industrije
• Poreklo destinacija ne sadrži fog?
• Druge industrije koje mogu da sadrže
• Fog kao mineralno ulje
• HM, LII, LIII, LI

Pojedinačne linije se ne razlikuju mnogo, u principu to je izdvajanje šljunka, peska i ulja, hemijska neutralizacija, taloženje i flokulacija i najzad separacija flotacijom.

• Predtretman linija
• Mešanje + egalizacija,
• Izdvajanje na rešetkama,
• Izdvajanje peska,
• Uklanjanje masnoća,
• Hemijski tretman,
• Neutralizacija,
• Flotacija
• pH, NaOH, FeCl2, CaPol

Iza ovoga se može dodati biološki tretman u cilju smanjenja rastvorenih organskih materija, budući da one nisu lako razgradive.

Glavne karakteristike biološkog procesa su: ARS − Kondicioniranje mulja, Kaskadm biološki reaktori, Dvostepeno sekundarno izbistravanje, Tri linije za predtretman, Jedna linija za uklanjanje teških metala, Dve liruje za biološki tretman sa Dve linije za dvostepeno sekundamo izbistravanje, Jedan dekanter za ugušćivanje viška mulja, sistem za spaljivanje za primami mulj. Jedan sistem za spaljivanje za primami mulj kombinovani u postrojenje za tretman visoke efikasnosti i male cene koštanja. Samo transportni troškovi iz grada Kuvajta do pustinje su ekološki problematični. Sa ekonomske tačke gledišta troškovi prevoza u Kuvajtu nisu toliko značajni kao u Evropi, dizel gorivo košta manje od 5 centi po litru.

Procesna šema, kompletan izgled. Dnevno se prečisti ukupno 7500 m3 do HPK ispod 50 mg/l, BPK ispod 5 mg/l. Egalizacija i predtretman ne smanjuju samo HPK već i štite biološki tretman od ulja, masnoća i toksičnih materija. Efluent tretirane vode ima visok kvalitet; toksični elementi nisu više prisutni.